VERTALEN!? - Tips, ideeën en suggesties!

Sandra_O · 1 juli 2009, 22:43:09

Ik kom helaas zeer veel ingestuurde vertalingen tegen die gewoon veel te slecht zijn om te plaatsen. Tot nu toe heb ik deze trouw zitten verbeteren, maar het is niet de bedoeling om hele teksten te herschrijven; bovendien gaat daar veel te veel tijd in zitten.

Daarom hierbij een overzicht van zaken die je in overweging kunt (eigenlijk moet) nemen voordat je een tekst gaat vertalen en inzenden.

Tips, ideeën en suggesties voor het vertalen van teksten (uitgegaan van ENG->NED)

* Kwantiteit =/= Kwaliteit. Natuurlijk is het leuk om een groot aantal vertalingen op je naam te hebben staan, maar dat wil niet zeggen dat je maar zo snel mogelijk zo veel mogelijk in moet sturen zonder te letten op fouten.

* Als je voor meer dan de helft van een tekst gebruik moet maken van een vertaalmachine of het woordenboek is je basiskennis van de te vertalen taal eigenlijk te gering en heb je grote kans dat je vertaling wordt afgekeurd.

Gebruik eigenlijk in principe nooit een vertaalmachine; voor degenen die de oorspronkelijke taal niet (genoeg) beheersen lijkt de vertaling (eventueel met aanpassingen) te kloppen, maar in werkelijkheid komen vooral zinsvolgorden, vaste samenstellingen en bepaalde uitdrukkingen nooit goed over omdat zo'n machine vaak letterlijk en woord voor woord vertaalt.

* Mocht je voor bepaalde woorden die je niet kent toch een woordenboek gebruiken, kijk dan eens wat verder als de eerste betekenis die je tegenkomt; net als in het Nederlands hebben in vreemde talen veel woorden meerdere betekenissen en in de totale tekst blijkt soms een bepaalde vertaling beter te kloppen/passen. ('arms' kan bijvoorbeeld het logische 'armen' zijn, maar ook 'wapens' - dit geeft een heel ander resultaat).

* Indien je een tekst vertaald hebt en je komt daar een "vreemde" zin in tegen, heb je grote kans dat het om een spreekwoord, uitdrukking of gezegde in de oorspronkelijke taal gaat, die in het Nederlands compleet anders is. Pak in zo'n geval altijd een (goed) woordenboek en zoek op steekwoorden uit de zin (in de onderstaande voorbeelden 'straw' en/of 'camel' & 'to hang' en/of 'dry').

'The last straw that breaks the camel's back' zou je letterlijk vertalen als 'Het laatste strootje dat de rug van de kameel breekt', maar moet hier "vertaald" worden met 'De laatste loodjes wegen het zwaarst' of met 'dat is de druppel die de emmer doet overlopen'.
'To be hung out to dry' is letterlijk vertaald 'Te drogen gehangen', maar komt overeen met onze uitdrukkingen 'In de steek gelaten zijn' of 'Aan je lot overgelaten zijn'.

* Lees na het vertalen de vertaalde tekst nog eens goed door en vraag je af:

Begrijp je zelf waar de tekst over gaat?
Volgen de zinnen elkaar logisch op (vaak staat één zin over meerdere tekstregels verdeeld)?
Zit er een thema in de tekst en klopt mijn vertaling daarmee (is het thema bijvoorbeeld iets met sprookjes, vertaal 'sleeping beauty' dan niet met 'slapende schoonheid', maar met 'Doornroosje')?

* Let op je Nederlands! - Veel voorkomende fouten:

De 't' bij 2e en 3e persoon enkelvoud. Ook als de stam van een werkwoord eindigt op een 'd' (dus een 't'-klank) moet toch de 't' worden toegevoegd:

- - - > Jij/Zij/U/Hij houdt, wordt, bidt, enz.

Jou/Jouw en Hen/Hun. Jou/Hen is een meewerkend voornaamwoord en Jouw/Hun is een bezittelijk voornaamwoord:

- - - > Deze appel is voor jou/hen.
- - - > Dit is jouw/hun appel (jouw/hun wordt altijd gevolgd door een zelfstandig naamwoord).

't' of 'd' bij verleden tijd of voltooid deelwoord. Hier werkt nog steeds de ''t kofschip' hulpregel het beste:

- - - > De werkwoorden waarvan de stam (werkwoord -/- en) eindigt op een t, k, f, s(klank), ch, p krijgen een 't' in de
vervoegingen van de verleden tijd én het voltooid deelwoord:
    - werken -> werkte -> gewerkt.
    - kruisen -> kruiste -> gekruist.
    - faxen -> faxte -> gefaxt.

* Handige sites/hulpmiddeltjes:

http://www.interglot.com - vertaalt van meerdere talen naar het Nederlands (geeft ook correcte werkwoordvervoegingen).
http://www.phrases.org.uk - legt bepaalde uitdrukkingen uit wat je weer een idee kan geven van de juiste nederlandse uitdrukking.
http://www.hyperdictionary.com - ENG-ENG, maar legt wel uit wat een woord betekent.
http://www.urbandictionary.com - straattaal - handig voor rap-teksten.
http://www.wordreference.com - ook voor werkwoordvervoegingen.
http://www.answers.com - verzamelde info van meerdere woordenboeken.
http://www.thefreedictionary.com - één van de grotere online woordenboeken (ENG-ENG).
http://www.google.com - google eens een woord dat je niet kent en vaak maken dan de hits en foto's al duidelijk wat het is.

Mocht je er uiteindelijk nog niet uitkomen, kun je het altijd hier vragen. Als meerdere mensen meedenken lukt het vast wel om een tekst te vertalen; en je steekt er nog wat van op ook!

Websmurf · 2 juli 2009, 11:56:02

Topic sticky gemaakt en een link toegevoegd naar dit topic op de "Vertaling toevoegen" pagina

Snowowl · 2 juli 2009, 11:57:26

erg handig

alleen ehrm.. misschien dat ik het mis heb maar

Citeer('The last straw that breaks the camel's back' zou je letterlijk vertalen als 'Het laatste strootje dat de rug van de kameel breekt', maar moet hier "vertaald" worden met 'De laatste loodjes wegen het zwaarst').

Ik zou dat eerder vertalen met "de druppel die de emmer deed overlopen"?

Sandra_O · 2 juli 2009, 12:17:38

Citaat van: Websmurf op 2 juli 2009, 11:56:02
Topic sticky gemaakt en een link toegevoegd naar dit topic op de "Vertaling toevoegen" pagina

Thanks

Citaat van: Snowowl op 2 juli 2009, 11:57:26
alleen ehrm.. misschien dat ik het mis heb maar
Citeer('The last straw that breaks the camel's back' zou je letterlijk vertalen als 'Het laatste strootje dat de rug van de kameel breekt', maar moet hier "vertaald" worden met 'De laatste loodjes wegen het zwaarst').

Ik zou dat eerder vertalen met "de druppel die de emmer deed overlopen"?

Tja, 't is misschien niet het beste voorbeeld ('t was laat en dit was de eerste die in me opkwam

). *checks to be sure* Het is zo dat de volledige uitdrukking is: "It's the final straw that breaks the camel's back" wat dus inderdaad die "laatste loodjes" zijn, maar als iemand verzucht: "Well that's the final straw!" dan is het weer "Dat is de druppel!"

Ik zal het voor de duidelijheid even aanpassen/toevoegen en nog een voorbeeld geven; ik kom echt de meest komische letterlijke vertalinge tegen

Snowowl · 2 juli 2009, 12:20:44

hehe, ja inderdaad die uitdrukking kun je op twee manieren opvatten

Ach houdt het wel leuk als mensen dingen tè letterlijk gaan vertalen, lijkt me dat je af en toe best wel zit te grinniken

Sandra_O · 2 juli 2009, 12:34:40

^ Ja, 't is inderdaad soms vreselijk komisch en gelukkig vertaal ik al lang genoeg om in te schatten waar de fouten gaan ontstaan

, maar het verbaast me weleens dat mensen iets letterlijk vertalen en zich dan geen moment afvragen wat zo'n vreemde zin in een tekst doet

; het lijkt mij toch dat je dan even uit probeert te zoeken of het misschien wat anders betekent

Snowowl · 2 juli 2009, 14:27:03

ach ik heb ook wel eens enorm kromme zinnen in mn vertalingen staan. Om de een of andere reden zie ik dat niet altijd tijdens het vertalen, dan klinkt zo'n zin voor mij heel logisch. Pas als ik de gecorrigeerde versie zie dan snap ik ineens dat wat ik had getypt niet helemaal klopte

Marrrk · 21 juli 2009, 20:12:39

Erg handig, dat overzicht.. Ik vind het altijd lastig om de uitdrukkingen goed te vertalen

Moet er zoiets ook niet komen voor het insturen van gewone teksten?
Ik vind het er altijd zo slordig uitzien als er bijvoorbeeld geen hoofdletters worden gebruikt, als de tekst niet is opgedeeld in aparte alinea's, en als er spellingsfouten in staan...

Sandra_O · 21 juli 2009, 21:14:03

Citaat van: Marrrk op 21 juli 2009, 20:12:39
Ik vind het altijd lastig om de uitdrukkingen goed te vertalen

Dat is inderdaad één van de lastigste dingen, uitdrukkingen, woordgrappen of -spelingen en pop culture references zijn dingen die bijna nooit letterlijk te vertalen zijn en waarbij je dus een zo goed mogelijk passend Nederlands alternatief moet zien te vinden; als je er echt niet uitkomt is navragen/overleggen soms echt de enige mogelijkheid (ik vertaal al jaren en moet ook nog geregeld navragen wat mensen bedoelen met een bepaalde uitdrukking

).

Citeer
Moet er zoiets ook niet komen voor het insturen van gewone teksten?
Ik vind het er altijd zo slordig uitzien als er bijvoorbeeld geen hoofdletters worden gebruikt, als de tekst niet is opgedeeld in aparte alinea's, en als er spellingsfouten in staan...

Ik ben zelf ook (bij songteksten, dan) vóór een hoofdletter aan het begin van elke regel en het liefst geen punten en komma's aan het eind, maar dat is helaas zeer persoonlijk.

Ik erger me ook vreselijk aan spellingsfouten, maar de meesten die songteksten insturen hebben helaas te weinig kennis van een vreemde taal om te zien dat de tekst -die ze (meestal) van het internet kopiëren- fouten bevat. Als het een tekst is die door iemand zorgvuldig uit de CD booklet is overgenomen is er weinig aan de hand, maar heel vaak (doe ik zelf ook geregeld

) typen mensen een tekst uit door er naar te luisteren. Ik lees ingezonden teksten goed door voordat ik ze goedkeur en ik moet heel vaak met name their/they're/there; than/then; quit/quite/quiet; your/you're; lose/loose; etc. verbeteren

Het gaat denk ik echter te ver om hier een beknopte cursus Engels (en andere vreemde talen) te geven

(als jij echter een idee hebt hoe dat eventueel overzichtelijk kan, kun je natuurlijk altijd zo'n topic openen

)

Marrrk · 22 juli 2009, 11:00:50

Citaat van: Sandra_O op 21 juli 2009, 21:14:03
Het gaat denk ik echter te ver om hier een beknopte cursus Engels (en andere vreemde talen) te geven (als jij echter een idee hebt hoe dat eventueel overzichtelijk kan, kun je natuurlijk altijd zo'n topic openen )

Dat ben ik met je eens... Dat is onmogelijk

Je kan moeilijk als voorwaarde stellen "Er mogen geen typ- of spellingsfouten in de tekst zitten", maar wel over hoofdletters, en ik vind punten aan het einde van regels ook niet mooi, en ik vind het ook lelijk staan als er iets staat als "Aahhhhhhhh.....ohhhhh....yeaaahhhhhhh...." ofzo, dat kan ook als "Ah, oh, yeah", als het er al in moet

Misschien beter om er een apart topic over te starten, inderdaad

xHONEY. · 16 augustus 2009, 16:49:06

Het liedje dat ik wil vertalen, heet Speak Up van Kristina DeBarge
Ik zit een beetje te denken over hoe ik 'Speak up' zou moeten vertalen
Het is zoals.. 'Vertel het me' denk ik
iets in die richting
lees de songtekst eens: http://songteksten.net/lyric/7415/80953/kristina-debarge/speak-up.html
misschien kunnen jullie me helpen?

xLostindreams. · 16 augustus 2009, 18:15:26

Allowa :]

heeft iemand de vertaling van Losing it van NeverShoutNever?
Ik kan hem maar nergens vinden .. -.-
Dus, heeft iemand die van jullie ? ^^

Alvast bedankt :]

Rebeccadk · 16 augustus 2009, 18:46:39

als iemand hulp nodig heeft met vertalen van liedjes mail me gerust.
ik studeer nu engels, dus help jullie graag!

liefs.

Sandra_O · 16 augustus 2009, 21:08:12

Citaat van: xHONEY. op 16 augustus 2009, 16:49:06
Het liedje dat ik wil vertalen, heet Speak Up van Kristina DeBarge
Ik zit een beetje te denken over hoe ik 'Speak up' zou moeten vertalen
Het is zoals.. 'Vertel het me' denk ik
iets in die richting
lees de songtekst eens: http://songteksten.net/lyric/7415/80953/kristina-debarge/speak-up.html
misschien kunnen jullie me helpen?

'Vertel het me' werkt wel, je kunt eventueel ook 'zeg het hardop' of 'spreek vrijuit' gebruiken - ligt er een beetje aan hoe je zelf de tekst interpreteert

Sandra_O · 16 augustus 2009, 21:12:49

Citaat van: xLostindreams. op 16 augustus 2009, 18:15:26
Allowa :]

heeft iemand de vertaling van Losing it van NeverShoutNever?
Ik kan hem maar nergens vinden .. -.-
Dus, heeft iemand die van jullie ? ^^

Alvast bedankt :]

Ik heb je verzoek even HIERHEEN gekopiëerd.